کک ‌و ‌مک چیست و چگونه می‌توان از ایجاد آن جلوگیری کرد؟

احتمالاً شما هم جزءِ آن دسته از افرادی باشید که روی پوستشان لکه‌هایی وجود دارد؛ لکه‌های نه چندان پررنگی که کاملاً با پوست مسطح هستند و هیچگونه دردی هم ندارند. هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند لک‌های روی پوست و خال‌هایی که کک‌ و مک نامیده می‌شوند، دقیقاً از چه زمانی روی پوست به وجود می‌آیند. وقتی که یک روز مقابل آینه می‌ایستیم و به صورت خود نگاه می‌کنیم، متوجه‌ی وجود آن‌ها می‌شویم. حتی ممکن است در هنگام پیاده‌روی و یا در اتوبوس و هرجای دیگری به یکباره چشممان به لکه‌هایی روی پوستمان بیفتد که برای ما تازگی داشته باشد. اگر چه معمولاً این لکه‌ها خطر خاصی برای سلامت پوست ما ندارند، اما بسیاری از افراد از آنجایی که به زیبایی پوست خود اهمیت می‌دهند، ممکن است نسبت به وجود آن‌ها حساس باشند. در این مقاله سعی داریم اطلاعات بیشتری درباره‌ی لک‌ها و کک ‌و مک‌ها، علل ایجاد و راه‌های پیشگیری از به وجود آمدن آن‌ها به شما ارائه دهیم.

لک‌های پوستی و کک ‌و مک‌ها چه هستند؟

لک‌های پوستی و کک ‌و مک‌ها نقاط کوچکی هستند که معمولاً به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید بر روی پوست ایجاد می‌شوند. رنگ این لک‌ها اغلب قرمز یا قهوه‌ای است اما ممکن است به رنگ‌های زرد، قهوه‌ای مایل به زرد و سیاه نیز دیده شوند. کک ‌و مک‌ها معمولاً روی صورت، بازوها و شانه‌ها ایجاد می‌شوند و در مناطقی که تابش خورشید شدیدتر است، بیشتر شایع هستند. بعضی از کک ‌و مک‌ها در تابستان به وجود آمده و در زمستان از بین می‌روند. اما همه‌ی آن‌ها به این صورت نیستند و ممکن است بعضی برای مدت طولانی و یا حتی تمام عمر باقی بمانند. کک ‌و مک‌ها و لک‌های پوستی در اکثر موارد جزءِ لکه‌های سرطانی محسوب نمی‌شوند و بنابراین خطری هم ندارند.

علل ایجاد لک‌های پوستی

اکثر کک‌ و مک‌ها در اثر تابش نور خورشید بر روی پوست ایجاد می‌شوند. البته بعضی از آن‌ها نیز در اثر عوامل ژنتیکی به وجود می‌آیند. اشعه‌ی فرابنفش (UV) نور خورشید برای پوست مضر است و اگر به مدت زیادی بر روی آن بتابد، باعث تولید بیش از حد ملانین در نقاطی از پوست می‌شود. ملانین‌ها همان رنگدانه‌های پوست هستند که اگر در محلی از پوست تعدادشان بیشتر از حد معمول باشد، رنگ آن ناحیه را تغییر می‌دهند. بعضی از لکه‌های پوستی نیز در اثر افزایش سن به وجود می‌آیند که به آن‌ها لکه‌های مربوط به سن گفته می‌شود. البته افزایش سن هم به طور غیرمستقیم به تابش نور خورشید ارتباط پیدا می‌کند؛ یعنی اشخاصی که سن بیشتری دارند به دلیل اینکه سال‌های بیشتری را در معرض تابش نور خورشید بوده‌اند، ممکن است لکه‌های پوستی بیشتری داشته باشند. برخی از لکه‌های پوستی که به رنگ زرد هستند نیز به دلیل نارسایی‌های کبدی به وجود می‌آیند. این لکه‌ها به دلیل انسداد برخی مجاری صفراوی کبد بر روی پوست ایجاد شده و گاهی با خارش همراه هستند. لکه‌های ناشی از سیروز کبدی معمولاً قهوه‌ای یا زرد رنگ هستند. لکه‌هایی که دارای شکل‌های غیرمعمول باشند ممکن است خطرناک باشند و باید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی آن‌ها به پزشک مراجعه کرد.

از بین بردن لک‌های پوستی و راه‌های پیشگیری

برای جلوگیری از ایجاد لکه‌های پوستی چند راه وجود دارد:

1- کرم‌های ضدآفتاب: از آنجایی که آفتاب مهم‌ترین عامل ایجاد لکه‌های پوستی است، استفاده از کرم ضد آفتاب مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر پیشگیری از ایجاد این لکه‌ها داشته باشد. از کرم‌های ضد آفتاب نه تنها هنگامی که هوا آفتابی است بلکه حتی در هنگام ابری بودن هوا نیز باید استفاده کنید. این نوع کرم‌ها را باید هردو ساعت یکبار، بلافاصله پس از شنا و به هنگام عرق کردن زیاد استفاده کنید.

2- درمان لیزر: اشعه‌ی لیزر شامل امواج قوی و شدید نور است که در ناحیه‌ی مربوط به لکه‌ها متمرکز می‌شود و مناطق آسیب دیده را ترمیم می‌کند. درمان با لیزر یک درمان ایمن محسوب می‌شود و خطر زخم شدن هم وجود ندارد. اما عوارضی مانند ورم، خشکی، قرمزی و تغییر رنگ پوست ممکن است داشته باشد.

3- سرما: استفاده از بسته‌های سرد کننده و نیتروژن مایع می‌تواند در از بین بردن لکه‌ها مؤثر باشد.

4- کرم‌های روشن کننده: کرم‌های روشن کننده وضد لک از هر داروخانه‌ای قابل تهیه هستند. این کرم‌ها با خاصیت آنتی اکسیدانی قوی و جلوگیری از فعالیت آنزیم تیروزیناز، به تدریج سبب روشن تر شدن لک ها می شوند.

5- کرم‌های ویتامین A: این کرم‌ها حاوی رتینول هستند و از آن‌ها برای بهبود پوست آسیب دیده و ترمیم آن استفاده می‌شود. بر اساس یک تحقیق در سال 2014، کرم‌های رتینوئید می‌توانند اشعه‌ی ماوراء بنفش نور خورشید را به خود جذب و از این طریق در برابر ایجاد کک ‌و مک‌های جدید از پوست محافظت کنند.

6- داروهای طبیعی: چندین راه طبیعی وجود دارد تا بدون هیچ عوارضی از شر کک ‌و مک‌های روی پوستتان خلاص شوید. البته اثر بعضی از داروهای طبیعی به طور علمی ثابت نشده است؛ اما به هرحال تجربه‌های مفیدی درباره‌ی آن‌ها وجود داشته و امتحان آن‌ها ضرری ندارد. استفاده از آبلیمو، عسل، ماست و پیاز بر روی پوست از جمله راه‌هایی است که توسط برخی پزشکان توصیه می‌شود.

قبل از اینکه تصمیم به هرگونه درمانی بگیرید بهتر است با یک متخصص مطمئن پوست مشورت کنید. بعضی از لکه‌ها نیاز به درمان ندارند و بعد از مدتی به خودی خود از بین می‌روند. بنابراین یکی از راه‌هایی که پیش روی شما قرار دارد صبر است! شاید از این راه به عنوان یکی از راه‌های از بین بردن لکه‌های پوستی تعجب کنید، اما حقیقت آن است که صبر کردن می‌تواند منجر به از بین رفتن خود به خودی لکه‌ها شود. بعضی از لکه‌ها با تغییرات فصلی از بین می‌روند و دیگر اثری از آن‌ها باقی نمی‌ماند.