راهنمای درمان انواع شوره سر+ انتخاب بهترین شامپو ضدشوره

شوره سر چیست؟

شوره سر، بیماری نیست! بلکه وضعیت (condition) پوست سر است و علیرغم اینکه خطرناک یا مسری نیست؛ اما با احساس ناخوشایندی همراه است. افراد درگیر با شوره سر، معمولا از ریزش پوسته روی لباس و  احساس شرم (در برخی موارد) ناشی از آن شکایت دارند. در این مطلب از مجله سینره قصد داریم به «انتخاب بهترین شامپوی ضدشوره» بپردازیم؛ پس همراه ما باشید.

درمان شوره سر هم آسان است هم سخت! آسان از این جهت که با انتخاب شامپوی ضدشوره مناسب و برخی روش‌‌های خانگی، درمان می‌‌شود؛ اما سخت است زیرا فردی که سابقه شوره سر دارد، احتمالا در مقاطع بعدی زندگی هم به آن دچار می‌‌شود. (در مقاله‌ای دیگر از بلاگ سینره درباره راه‌های درمان شوره سر به طور کامل توضیح داده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آن را حتما بخوانید)

علت شوره سر:

پوست همواره در حال نوسازی است؛ یعنی سلول‌‌های جدید جایگزین سلول‌‌های کهنه می‌‌شوند و سلول‌‌های مرده از سطح پوست جدا می شوند. در حالت عادی به علت سرعت کم نوسازی پوست، این پوسته‌‌ریزی مشهود نیست اما با افزایش سرعت نوسازی پوست، جدا شدن سلول‌‌ها از سطح پوست افزایش می‌‌یابد و اندازه پوسته‌‌ها بزرگتر می‌‌شود.

در قسمت‌‌هایی از پوست (مانند پوست سر) که تراکم مو وجود دارد؛ پوسته‌‌ها در میان موها گیر می‌‌کنند و شوره ها پدیدار می‌‌شوند. برخی از مردم معتقدند شوره سر ناشی از رعایت نکردن بهداشت است؛ درحالی‌‌که این تصور اشتباه است. شوره سر معمولا به این دلایل ایجاد می‌‌شود:

• خشکی پوست
• ترشح بیش از حد چربی پوست
• قارچ: قارچ مالاسزیا به‌‌طور طبیعی روی پوست انسان‌‌ها و بسیاری از حیوانات وجود دارد و از چربی سطح پوست تغذیه می‌‌کند. وجود این قارچ در مقدار طبیعی هیچ مشکلی ایجاد نمی کند اما با افزایش چربی، رشد این قارچ از حالت تعادل خارج می‌‌شود و پوست سر را تحریک می‌‌کند.
• درماتیت سبورئیک: معمولا در پوست‌‌های چرب و حساس اتفاق می‌‌افتد. این بیماری نوعی اگزما است که با خارش و التهاب همراه است. این بیماری معمولا پوست سر، ریش، ابرو، داخل گوش، پشت گوش و نقاطی که تجمع غدد تولید چربی در آن‌‌ها زیاد است را درگیر می‌‌کند.

استرس، درماتیت سبورئیک را تشدید می‌‌کند. این نوع شوره بیشتر در آقایان و بعد از سن بلوغ اتفاق می‌‌افتد و فعالیت غدد چربی را افزایش می‌‌دهد.

درماتیت سبورئیک رایج‌‌ترین علت شوره سر است.

• درماتیت تماسی: ناشی از حساسیت به برخی ترکیبات در محصولات مراقبت از مو یا رنگ‌ مو ایجاد می‌‌شود و موجب قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر می‌‌شود.
• اگزما (درماتیت آتوپیک)
• پسوریازیس: در این حالت شوره‌‌ها ضخیم می‌‌شوند و پوسته ریزی در ناحیه سر، زانو و گاهی آرنج اتفاق‌‌ می‌‌افتد. اگر  پوسته‌‌ریزی تنها در پوست سر باشد، تشخیص آن از درماتیت سبورئیک بسیار سخت است.

عوامل موثر در ایجاد شوره سر:

در ادامه عواملی که در ایجاد شوره موثر هستند و وجود آن را تشدید می‌‌کنند را می‌خوانیم:

• سن: شوره سر معمولا از جوانی تا میان‌سالی ادامه پیدا می‌‌کند و پس از آن خود به خود بهبود می‌‌یابد. البته فاکتور سن برای همه موثر نیست و ممکن است بعد از میان‌سالی هم ادامه پیدا کند.
• جنسیت: شوره سر در میان مردان رایج‌‌تر است و علت آن احتمالا ناشی از چرب‌‌تر بودن پوست مردان است.
• شستشوی نامناسب سر: فاصله زمانی بلند یا کوتاه بین استحمام یا شستشوی نادرست سر.
• بیماری‌‌های خاص: برخی بیماری‌‌ها مانند پارکینسون، که بر سیستم عصبی تأثیر می‌‌گذارند.
• مشکلات سیستم‌‌ایمنی: ضعیف بودن سیستم ایمنی یا اختلال در آن، در ایجاد مشکلاتی مانند پسوریازیس، لوپوس و … موثر است.

انواع شوره سر:

برای آغاز درمان، باید نوع شوره را تشخیص دهیم. عواملی که در بخش‌‌های قبلی خواندیم، دو نوع شوره ایجاد می‌‌کنند: «شوره چرب» و «شوره خشک» ؛ در ادامه علت و علائم هرکدام را می‌‌خوانیم:

شوره سر خشک:

ناشی از خشکی شدید پوست سر است. در این حالت پوست سر چربی لازم برای مراقبت از پوست را تأمین نمی‌‌کند؛ درنتیجه پوست دچار شوره و پوسته می‌‌شود. بهترین درمان برای این نوع شوره، رطوبت‌‌رسانی منظم پوست سر است.

علائم شوره خشک:

• پوست سر دچار خشکی و خارش است.
• شوره‌‌ها خشک و سبُک هستند.
• اندازه شوره کوچک و ریز است.
• رنگ پوسته‌‌های جدا شده سفید است.
• معمولا پوسته‌‌ها روی شانه می‌ریزند.

برای درمان شوره خشک چه کنیم؟

• از شامپوهای ملایم با خاصیت رطوبت‌‌رسانی استفاده کنید.
• سر را بیش از حد نشویید.
• برای شستن سر از آب داغ استفاده نکنید.
• بهتر است شامپوی سر شما حاوی این ترکیبات باشد: ویتامین E، پانتنول یا نیاسین آمید

اگر موی خشک و شکننده دارید؛ در این مقاله می‌‌توانید برای «درمان خشکی مو» راه حل‌‌های بسیاری بیابید.

شوره سر چرب:

ناشی از ترشح بیش از حد چربی است که بستر رشد و تغذیه قارچ‌‌های مالاسزیا را آماده می‌‌کند؛ درنتیجه پوست سر تحریک می‌‌شود و روند ریزش سلول‌‌های مرده پوست سرعت می‌‌یابد.

علائم شوره چرب:

• پوست سر چرب است و خارش دارد.
• پوسته‌‌هایی که از سر جدا می‌‌شوند چسبناک هستند.
• تکه‌‌های شوره بزرگ است.
• رنگ پوسته‌‌ها متمایل به زرد است.

برای درمان شوره چرب چه کنیم؟

• شامپوهایی با ترکیب آنتی باکتریال و تنظیم چربی پوست سر انتخاب کنید.
• از شامپوهایی که حاوی سدیم لوریل سولفات SLS))، استفاده نکنید زیرا پوست سر را به شدت خشک می‌‌کنند.
• در هر شستشو دوبار موهای خود را بشویید:
  • بار اول موها را با یک شامپوی معمولی بشویید تا چربی اضافه از بین برود.
  • بار دوم با استفاده از یک شامپوی ضدشوره مناسب، بر اساس توضیحات پشت جلد محصول، پوست سر را شامپو بزنید.

بهترین شامپو ضدشوره کدام است؟

شامپو‌‌ها اصلی‌‌ترین درمان برای شوره سر به شمار می‌‌روند و تنوع بالایی دارند. اکثر برندهای خارجی و ایرانی در سبد محصولات خود، شامپوی ضدشوره دارند. پیدا کردن شامپوی مناسب برای شوره نیاز به حوصله و تداوم دارد؛ معمولا افراد چند محصول را امتحان می‌‌کنند، تا درنهایت سازگارترین نوع شامپو را پیدا کنند.

برای انتخاب سریع‌‌تر بهترین شامپو و درمان شوره سرتان؛ لازم است بدانید این شامپوها چه عملکردی دارند؟ بعد از شناخت علت شوره، شامپو را با توجه به ماده اصلی موجود در آن انتخاب کنید.

تفاوت اثرگذاری ماده اصلیِ شامپوهای ضدشوره:

سیکلوپیروکس  (Ciclopirox): شامپوهای حاوی سیکلوپیروکس ضدقارچ‌‌ هستند و برای توقف رشد قارچ‌ها اثرگذارند. این ماده برای درمان درماتیت سبورئیک موثر است.

کُل تار (Coaltar) : شامپوهای مبتنی بر کل تار (قطران زغال سنگ) به کاهش پوسته‌‌پوسته شدن و رشد بیش از حد سلول‌‌های پوست -که باعث شوره می‌‌شود- کمک می کند. قطران زغال سنگ سرعت مرگ و پوسته پوسته شدن سلول‌های پوست روی پوست سر را کاهش می دهد.

کل تار می‌‌تواند به درمان این موارد کمک کند:

• خارش
• پسوریازیس پوست سر
• پسوریازیس پلاک
• پوسته پوسته شدن
• التهاب
• پوست ضخیم شده
• اگزما

باید توجه کنید: این نوع شامپو ممکن است باعث تغییر رنگ موهای روشن شود و می‌‌تواند پوست سر را نسبت به نور خورشید حساس کند. شامپوهای کل‌‌تار معمولا بوی مطبوعی ندارند و بهتر است با محصولاتی که عوارض بسیار کمتری نسبت به آن‌‌ها دارند، جایگزین شوند.

کتوکونازول (Ketoconazole) : این عامل ضدقارچ به کشتن قارچ مالاسزیا -که با تحریک غدد چربی، منجر به شوره سر می‌‌شود- کمک می کند. از شامپو کتوکونازول اغلب برای شوره سر شدید و کنترل پسوریازیس استفاده می‌شود.

این شامپو در دو نوع کتوکونازول 1% و کتوکونازول 2% موجود است و بهتر است شامپوی 2% را پس از مشورت با پزشک، مصرف کنید.

سالیسیلیک اسید (Salicylic acid) : این بتا‌‌هیدروکسی اسید از چسبیدن سلول‌‌های پوست به هم، جلوگیری می‌‌کند و سلول‌‌های مرده پوست را از سر جدا می‌‌کند. سالیسیلیک اسید شوره و خارش پوست سر را به طور قابل توجهی کاهش می‌‌دهد.

مطالعات نشان می‌‌دهند: ترکیب گوگرد -که خود دارای فعالیت ضدمیکروب است- و اسید سالیسیلیک، به کاهش تجمع سلول‌‌های مرده و خارش کمک بسیاری می‌‌کند.

سلنیوم سولفاید (Selenium Sulfide) : این عامل ضدمیکروبی به کند شدن چرخه سلولی، پوسته‌‌پوسته شدن پوست و کاهش رشد مخمر کمک می کند. مطالعه‌‌ای در سال 2010 نشان داد شامپوهای ضدشوره حاوی سلنیوم سولفاید، می‌‌توانند موهای چرب را چرب تر کنند. اگر پوست سر چرب دارید و از این نوع شامپو استفاده می‌‌کنید، باید در کنار آن از شامپو یا محصولی که چربی مو را کنترل می‌‌کند، استفاده کنید.

پیریتیون زینک (Zinc pyrithione) : که با نام ZPT یا ZnPT نیز شناخته میشود؛ با کاهش رشد مخمر، کنترل تولید چربی و کند شدن چرخه سلولی پوست به بهبود پوست سر کمک می‌‌کند. اگر موهای شما مستعد ریزش است، استفاده از یک محصول حاوی ZPT به کنترل ریزش مو کمک می‌‌کند و در مقایسه با شامپو کتوکونازول، موخوره و وز کمتری ایجاد می‌‌کند.

فلوئوسینولون (Fluocinolone acetonide) : این محصولات به کنترل خارش، پوسته پوسته شدن و تحریک کمک می‌کند.

شامپو ضدشوره سینره برای درمان کدام نوع شوره سر موثر است؟

شامپو ضدشوره سینره مانند دیگر محصولات این برند، برپایه گیاهی تولید شده است. این شامپوی تخصصی  با وجود ترکیباتی مانند: عصاره Zanthoxylum، کلیمبازول، عصاره بید، گزنه و رزماری، برای درمان شوره سر، التهاب و خارش پوست موثر است و خاصیت ضدقارچ دارد.

شامپو ضدشوره سینره برای شوره سر چرب مناسب است.

این شامپو را دو هفته‌‌ی اول، به صورت یک روز درمیان، و سپس هفته‌‌ای دو بار استفاده کنید.

چطور از شامپوی ضدشوره استفاده کنیم؟

شامپوهای ضدشوره، محصولاتی تخصصی هستند و همان‌‌طور که در بخش‌‌های قبلی مطرح شد:

ابتدا مواد آن‌‌ها روی پوست سر رسوب می‌‌کند و بعد از گذشتن مدت زیادی (معمولا 5 دقیقه) شروع به جدا کردن پوسته‌‌ها می‌‌کند.

در مصرف شامپوی ضدشوره باید به این نکات دقت کنید:

• در حمام ابتدا با یک شامپوی مناسب، پوست سر و موی خود را بشویید.
• شامپوی ضدشوره را بر اساس علت شوره خود انتخاب کنید و بعد از شامپوی معمولی استفاده کنید. شامپو ضدشوره را تنها روی پوست سرتان بزنید زیرا اغلب ترکیبات قوی دارند و برای تار مو مناسب نیستند.
• اکثر شامپوهای ضدشوره باید بیش از 5 دقیقه روی سر بمانند؛ پس روش مصرف پشت جلد را با دقت اجرا کنید.
• بهتر است سه شامپوی ضدشوره (با ماده موثره مختلف و مناسب برای موهای‌‌تان) انتخاب کنید و به صورت چرخشی مصرف کنید.

اگر نمی‌‌توانید نوع شوره خود را تشخیص دهید، حتما به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.

اگر با استفاده از یک شامپو دچار خارش یا سوزش شدید، مصرف آن را متوقف کنید. در صورت بروز یک واکنش آلرژیک – مانند بثورات پوستی، کهیر یا مشکل در تنفس – فورا به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر این محصولات بعد از 2 تا 3 هفته اثر نکردند، ممکن است بخواهید با یک متخصص پوست مشورت کنید تا مشخص شود که آیا شامپوها یا داروهای تجویزی دیگر، مفید هستند یا خیر.

متخصصان مراقبت‌‌های بهداشتی اغلب داروهای ضد قارچ موضعی، کورتیکواستروئیدها و تعدیل‌‌کننده‌‌های ایمنی را برای درمان شوره سر و سایر بیماری های پوستی مانند پسوریازیس و درماتیت تجویز می‌کنند.

جمع بندی

در این مقاله علت و عوامل موثر در ایجاد شوره سر را بررسی کردیم و دیدم شوره‌‌ها معمولا ناشی از خشکی شدید پوست سر، یا تولید بیش از حد چربی سر است؛ همچنین بیماری‌‌هایی مانند پسوریازیس، عمر سلول‌‌های پوستی را کاهش می‌‌دهند و التهاب و پوسته‌‌ریزی را در سر افزایش می‌‌دهند.

در ادامه مواد موثر موجود در «شامپوهای قوی ضدشوره» را بررسی کردیم تا بدانیم هرکدام برای کدام نوع شوره مناسب‌‌تر است. لازم است دوباره یادآوری کنیم: حتما دستور مصرف شامپوهای ضدشوره را بخوانید زیرا معمولا در هر شست‌وشو باید 5 دقیقه روی پوست سر باقی بمانند. مثل همیشه منتظر شنیدن نظرات شما راجع به مطالب و محصولات سینره هستیم و از شما می‌‌خواهیم روش درمان شوره سر خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله سینره به اشتراک بگذارید.

عمده‌‌ی مطالب این مطلب، بر اساس اطلاعات این سه مقاله گردآوری شده است:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dandruff/diagnosis-treatment/drc-20353854
2. https://www.healthline.com/health/best-dandruff-shampoo
3. https://www.aad.org/public/everyday-care/hair-scalp-care/scalp/treat-dandruff