زینک اکساید، این پماد معروف را بهتر بشناسید

زینک اکساید ماده معدنی سفیدی است که خیلی‌ها آن را به عنوان پماد سوختگی هم می‌شناسند. مادران زیادی از آن برای حفاظت پوست ناحیه زیر پوشک فرزندان‌شان استفاده می‌کنند. این ماده در بین عموم مردم، به اکسید دوزنگ نیز معروف بوده و سال های زیادی است از آن با این عنوان، یاد می شود. اگر کنجکاو هستید که اکسید روی را بهتر و بیشتر بشناسید، با ما همراه شوید. در ابتدا، برای شناختن آن، به 500 سال پیش سفر می‌کنیم.

تاریخچه استفاده از زینک اکساید

500 سال قبل از میلاد، اکسید روی، به شکل پودر برای درمان زخم‌های باز و زخم‌های نزدیک به چشم، استفاده می‌شد. به تدریج پزشکان یونانی دریافتند، که از آن می‌توان برای درمان بیماری‌های مزمن پوستی، از جمله سرطان پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش نیز استفاده کرد. بعدها زینک اکساید، به کرم‌ها و پمادهایی تبدیل شد که امروزه در داروخانه‌ها یافت می‌شود. از قضا این دارو بدون نسخه پزشک نیز در دسترس است. اما در کنار تمام فوایدش، مصرف بیش از حد آن، یا استفاده در صورت عدم نیاز به دارو، عوارضی را ایجاد می‌کند.

زینک اکساید چیست؟

امروزه زینک اکساید به صورت کرم یا پماد در قفسه داروخانه‌ها موجود است. (البته شیاف آن هم موجود است که در مواقع خاص توسط پزشک تجویز می‌شود.) این دارو، تحریکات سطحی پوست، مانند خراشیدگی، التهابات ناشی از حساسیت‌های مختلف و جای نیش حشرات را بهبود می‌بخشد. نوعی ضدعفونی کننده جزئی هم هست و افراد می‌توانند از آن برای درمان آفتاب سوختگی یا محافظت از پوست در برابر نور خورشید استفاده کنند.

فواید و موارد استفاده از زینک اکساید

اول: این کرم معمولا به عنوان یک پوشش محافظ روی پوست استفاده می‌شود؛ چرا که سوختگی و ترک‌خوردگی‌های شدید پوست را بهبود می‌بخشد.

دوم: همچنین زینک اکساید از قدیم الایام، برای درمان آثار التهاب ناشی از پوشک و ادرار روی پا و لگن کودکان استفاده می‌شود. به طوری که این ماده سد محافظی میان پوست و پوشک ایجاد می‌کند و علائمی نظیر جوش، التهاب، سوختگی، کهیر و اگزما را کاهش می‌دهد.

سوم: این ماده معدنی پوست شما را در برابر اشعه‌های UVA و UVB محافظت می‌کند.

چهارم: در مقالات علمی نوشته شده، این پماد می‌تواند از پیری پوست جلوگیری کند. در حقیقت اکسید روی چین و چروک، خطوط ظریف، لک یا هایپرپیگمانتاسیون را درمان می‌کند.

پنجم: در برخی از منابع آمده است که اکسید روی در درمان آکنه نیز تأثیر شگفت‌انگیزی دارد. چرا که این پماد با تحریکات پوستی و التهابات مبارزه می‌کند. به علاوه تولید سبوم در پوست را تنظیم کرده و با خواص ضدمیکروبی خود از بروز جوش‌های چرکی جلوگیری می‌‎کند.

غلظت مورد تائید زینک اکساید

غلظتی که از این کرم بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، 15 درصد است. با این حال این دارو در غلظت 40 درصد نیز فروخته می‌شود، که خاصیت ضدعفونی کننده بالاتری دارد و با سرعت بیشتری جذب می‌شود.

کرم زینک اکساید دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟

زینک اکساید درست مانند یک زره روی پوست قرار می‌گیرد و از ورود تمامی محرک‌ها و حتی رطوبت به پوست جلوگیری می‌کند.

کرم زینک اکساید را کجا باید نگه داریم؟

این کرم همیشه باید در دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. (دمای اتاق) توجه داشته باشید اکسید روی حتما باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرد؛ چرا که ممکن است در آن‌ها مسمومیت‌های شدید ایجاد کند.

چگونه زینک اکساید را باید مصرف کرد؟

اکسید روی را می‌توان روزی چند مرتبه روی موضع و مناطق آسیب دیده مالید و منتظر نتایج مطلوب ماند. توصیه می‌شود این کرم روی پوست‌ تاول زده یا دارای زخم عمیق مالیده نشود؛ چرا که ممکن است باعث تحریک زخم شود. یادتان باشد این دارو تنها برای استعمال خارجی است و نباید هیچگونه تماسی با دهان و چشم‌ها داشته باشد. قبل و بعد از استفاده از آن حتما دست‌ها را بشوئید. همیشه مقدار زیادی از آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. روی آن را نباید با بانداژ و پانسمان بپوشانید، مگر آنکه دستور پزشک متخصص باشد. اگر دارو سهوا وارد چشم‌تان شد، به سرعت با آب خنک، چشم را شستشو دهید. فراموش نکنید که پماد مخصوص به خود را هرگز به دیگران تعارف نکنید.

موارد منع مصرف زینک اکساید

اگر در شرایط زیر قرار گرفتید از پماد یا کرم زینک اکساید استفاده نکنید:

• اگر واکنش آلرژیک به اکسید روی دارید.
• اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید.
• اگر به کودک‌تان شیر می‌دهید.

در صورتی که مصرف زینک اکساید را فراموش کردید

در صورتی که مصرف دارو را برای یک یا دو دوز فراموش کردید، دست و پای‌تان را گم نکنید. می‌توانید هر زمان متوجه شدید، به سرعت از پماد استفاده کنید.

چه زمانی پس از مصرف زینک اکساید باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر ناحیه تحت درمان در عرض یک هفته بهتر نشد به پزشک یا متخصص مراقبت های پوستی خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی زینک اکساید چیست؟

زینک اکساید هم مانند همه داروها دارای عوارض جانبی است. از عوارض مرسوم این دارو، می‌توان به خارش شدید و التهابات مختلف پوستی اشاره کرد.

چه کسانی نباید از اکسید روی استفاده کنند؟

اگر به روی، دایمتیکون، لانولین، روغن کبد ماهی، وازلین، پارابن و انواع موم‌های طبیعی حساسیت دارید، نباید از زینک اکساید موضعی هم استفاده کنید. همچنین بدانید زینک اکساید قدرت درمان 100 درصدی عفونت‌های باکتریایی و قارچی را ندارد و در صورت داشتن هر گونه علائم عفونت شدید مانند ترشحات چرکی از این پماد استفاده نکنید.

و اما سؤالات پرتکرار درباره زینک اکساید:

آیا می‌توانم از پماد زینک اکساید برای صورتم استفاده کنم؟

برای درمان جوش‌ها، می‌توانید پس از شستن کامل پوست و مرطوب کردن آن، مقداری از پماد را تنها روی آکنه قرار دهید. توصیه می‌شود، هنگام استفاده از محصول دوز آن را بررسی کنید.

آیا اکسید روی پوست را خشک می‌کند؟

اکسید روی یک عامل مهم برای خشکی پوست به شمار می‌رود. این ماده یکی از ترکیبات مهم در ضدآفتاب‌ها و کرم‌های درمانی دیگر به شمار می‌رود.

آیا می‌توان اکسید روی را مستقیما روی پوست مالید؟

بله، پماد زینک اکساید تنها برای استعمال خارجی و موضعی ساخته شده است. بنابراین حواس‌تان باشد به هیچ عنوان از آن برای نواحی داخلی بدن مانند چشم، داخل گوش و… استفاده نکنید. برای مصرف هم کرم را به صورت مستقیم روی نقطه آسیب دیده بمالید.

آیا پماد اکسید روی وارد جریان خون می‌شود؟

متخصصان معتقدند، اکسید روی، در صورتی که به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد، وارد جریان خون نمی‌شود. زیرا ذرات تشکیل دهنده آن، بزرگ‌تر از منافذ پوست هستند. این پماد تنها یک لایه محافظ در سطح پوست تشکیل می‌دهد و به عنوان یک ضدآفتاب با فیلتر فیزیکی هم می‌توان از آن استفاده کرد.

چقدر طول می‌کشد تا تأثیر کرم زینک اکساید را ببینیم؟

معمولا این دارو پس از 12 ساعت اثر می‌کند. اگر پس از استفاده از آن، به مدت هفت روز، بهبود نیافتید، به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توانم پماد زینک اکساید را از روی پوست پاک کنم؟

برای حذف کردن پماد زینک اکسید از روی پوست، می‌توانید از روغن‌های نارگیل، بادام شیرین، جوجوبا و زیتون استفاده کنید. به گونه‌ای که دست‌تان را به روغن آغشته و روی پماد بمالید و یک الی دو دقیقه صبر کنید، سپس از یک شوینده مناسب برای تمیز کردن روغن و پماد از روی پوست استفاده کنید.

آیا می‌توانم از اکسید روی در شب استفاده کنم؟

 زینک اکساید یک کرم روشن‌کننده با SPF30 بوده و برای استفاده در روز و شب مناسب است.

زینک اکساید در محصولات آرایشی

خواصی که در پاراگراف‌های پیشین با هم شمردیم، باعث شده است تا از زینک اکساید در صنایع آرایشی به وفور استفاده شود. این ماده در تولید انواع صابون‌ها، دئودورانت‌ها و کرم‌های ضدآفتاب و مرطوب کننده نقش مهمی ایفا می‌کند.

بهترین محصولات حاوی زینک اکساید

اگر می‌خواهید از اکسید روی به صورت مؤثر و به منظور درمان و پیشگیری از عوارض پوستی استفاده کنید، این محصولات را بخرید:

• کرم بازسازی‌کننده پوست پرودرما: این کرم انواع زخم و التهابات پوستی را بهبود می‎‌بخشد. دارای ترکیبات معدنی و گیاهی است، به همین دلیل علاوه بر لایه‌برداری، پوست را ترمیم می‌کند.
• کرم ترمیم کننده سیکازوم فیس دوکس: این کرم به پوست کمک می‌کند تا پس از سوختگی‌های شدید خود را ترمیم کند. برای استفاده روی زخم‌های باز مناسب است و pH سازگار با پوست دارد.
• کرم ترمیم کننده زخم ام‌کیو MQ: این محصول بیشتر برای بهبود زخم‌ها و سوختگی‌های سطحی استفاده می‌شود. همچنین حاوی ترکیبات مرطوب کننده و آنتی اکسیدان است.
• ژل ترمیم کننده پیلاری الکسیس: این کرم علاوه بر بزرگسالان، برای کودکان نیز مناسب‌سازی شده است. دارای SPF30 بوده و التهابات پوستی، انواع بخیه و بریدگی‌ها را ترمیم می‌کند.
• کرم ترمیم کننده زخم اریکه: این محصول یک مرطوب کننده قوی به شمار می‌رود و با نرم کردن پوست، مقدمات بهبود سریع زخم را فراهم می‌کند. آنتی باکتریال، ضدعفونی کننده و ضدالتهاب است. یک پانسمان نامرئی روی زخم ایجاد می‌کند و درد و سوزش ناحیه آسیب دیده را تسکین می‌دهد.
• کرم ترمیم کننده سینره: این محصول برای التیام و ترمیم انواع زخم و بریدگی استفاده می‌شود. آنتی باکتریال است، قرمزی، سوزش و علائم سوختگی را نیز از بین می‌برد. زینک اکساید موجود در این کرم، یک لایه ضخیم روی زخم ایجاد می‌کند که باعث عدم تبخیر رطوبت و خونریزی می‌شود.

نکات مهم درباره زینک اکساید

در زمان استفاده از زینک اکساید مانند تمام داروهای دیگر باید به نکاتی توجه کرد. مثلا:

• برای استفاده از زینک اکساید حتما دستورالعمل های روی بسته را مطالعه کنید.
• اگر دارای حساسیت خاصی هستید، برای استفاده از زینک اکساید با پزشک خود مشورت کنید.
• قبل از استفاده از زینک اکساید، اگر داروی خاصی مصرف می کنید، پزشک خود را مطلع سازید.
• در صورتی که بعد از استفاده از زینک اکساید، دچار حساسیت (خارش، قرمزی یا سوزش پوست) شده اید، استفاده از آن را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر از زینک اکساید به عنوان ضدآفتاب استفاده می کنید، از مالیدن آن به دور چشم خودداری کنید.
• این پماد را از دسترس اطفال دور نگه دارید.
• از توصیه دیگران به استفاده از این دارو خودداری کنید و به پیشنهاد افراد دیگر از این دارو استفاده نکنید.
• در زمان استفاده از این پماد، مراقب باشید که پماد از طریق عضوهای حساس از جمله دهان، چشم و بینی شما وارد بدنتان نشود.

نتیجه‌گیری:

زینک اکساید یک پماد معروف و پر کاربرد برای همه ماست. اغلب افراد در هنگام سوختگی، ایجاد زخم و حتی برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید از آن استفاده می‌کنند. بسیاری از افراد تا ما را دیدند و مشکل‌مان را شنیدند آن را پیشنهاد کردند. مادران زیادی از آن برای جلوگیری و درمان سوختگی ناشی از پوشک برای فرزندان‌شان استفاده می‌کنند. این دارو در تمام داروخانه‌ها موجود بوده و بدون نسخه پزشک نیز در دسترس است. اما هر چه باشد، باز هم یک داروست و باید با احتیاط از آن استفاده شود.